Hematopoetik Kök Hücre Nedir?

1-Kan (Hematopoetik) Kök Hücre Nedir?

Vücudunuzdaki kan hücrelerinin tümü hematopoetik kök hücreler denen, genç (olgunlaşmamış) hücrelerden oluşur. (Hematopoetik sözcüğü “kan oluşturan” anlamına gelir.) Her ne kadar bunlara genellikle “kök hücreler” denilse de bu hücreler klonlama ve diğer çeşit araştırmalara konu olan embriyonik kök hücrelerle aynı değildir.

Tüm kan hücrelerini ve immün sistem hücrelerini oluşturan, multipotent özellikte hücrelerdir.

2-Kan Kök Hücresi Nerede Üretilir?

Kemik iliği kan hücrelerinin yapıldığı süngerimsi dokudur. Kemiklerin merkezindeki boşlukta bulunur. Yenidoğanlarda tüm kemiklerde aktif kemik iliği vardır. Birey genç erişkinliğe ulaştığında el, ayak, kol ve bacak kemikleri işlevsel kemik iliğine sahip değildir. Sırt kemikleri (vertebralar), kalça ve omuz kemikleri, kaburgalar, göğüs kemiği ve kafatası erişkinlerde kan hücrelerinin yapıldığı kemik iliği içerirler. Kan kemik iliğinden geçer ve dolaşıma katılacak olan kırmızı ve beyaz küreler ve plateletleri toplar.

ØKemik iliği, hücre açısından çok zengin ve deriden sonra vücudun en büyük organıdır
ØKemik iliği, arter, ven ve sinüslerle çok zengin bir damar ağına sahiptir

Kök hücreleri yeni hücreler oluşturmak için bölünmek üzere genellikle kemik iliğinde (kemiklerin içinde yer alan süngersi öz) bulunurlar.

 

Kemik iliği mikroçevresi

ØKemik iliği, hücre açısından çok zengin ve deriden sonra vücudun en büyük organıdır
ØKemik iliği, arter, ven ve sinüslerle çok zengin bir damar ağına sahiptir

 

 Kemik İliğinde üretilen kan hücreleri

3-Kan Kök Hücreleri tanınabilir mi?

Kan hücreleri değişik yöntemlerle tanınabilir.Akım sitometrisi denilen bir yöntemle bu hücreler ihtiva ettikleri değişik tanımlayıcı yüzey belirleyicilere göre hazırlanmış monoklonal antikorlarla boyanarak sayılabilirler.

Ø Flow sitometride bu hücreler CD34 (4) ve Lin-; Thy-1lo, Dr-,  CD38(+) olarak saptanırlar.

4-Kan Kök Hücreleri sadece kemik iliğinde mi bulunur?

Kan kök hücreleri sadece kemik iliğinde değil daha az miktarda da olsa periferik kandada bulunurlar.Bunlara periferik kan kök hücreleri denir. Günümüzde değişik ilaçlarla periferdeki kök hücre sayısını artırmak ve bunları toplamak mümkündür.

5-Hematoooetik Hücre başka hücrelere dönüşebilir mi?

Kan hücreleri uygun laboratuar koşulları sağlandığında değişik hücre türlerine dönüşebilirler.

ØErişkin kök hücrelerin farklı dokulara ait hücrelere dönüşebilme kapasitelerine  “kök hücre plastisitesi” denir.
ØKök hücrelerin başka dokulara farklılaşması birkaç mekanizma ile açıklanabilir. Örneğin  bir dokuya ait kök hücreler  uygun koşullar sağlanırsa   farklı bir dokuya ait  hücreleri oluşturabilir ya daha ilkel bir hücreye gerileyebilir  ve buradan tekrar farklılaşarak yeni bir dokuya ait kök hücreye dönüşebilir.